Artvin Çoruh Üniversitesi (AÇÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zafer Ölmez, halk arasında mavi yemiş, ligarba, ayı üzümü, morsivit, çalı çileği ve Trabzon çayı gibi isimlerle anılan yaban mersininin, ılıman iklim kuşağında yetişen bir bitki türü olduğunu, botanik olarak meyvesinin gerçek üzümler grubunda yer aldığını söyledi.

Türkiye'de Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun'un yüksek kesimlerinde doğal olarak yetişen türlerinin bulunduğunu belirten Ölmez, “Yurt dışında blueberry olarak tanınan yaban mersininin meyveleri, Avrupa ve Amerika'da reçel, marmelat, pasta, pekmez, meyve suyu, meyveli yoğurt, dondurma, meyveli çörek, şarap gibi pek çok gıda malzemesi yapımında kullanılmaktadır. Yapraklarından çay yapılırken, kökleri, meyveleri, çiçekleri ve yine yaprakları ilaç sanayinde değerlendirilebilmektedir” dedi.

Doç. Dr. Ölmez, yaban mersininin görme bozuklukları, kan şekeri, kolesterol, idrar yolu enfeksiyonları, mide ve bağırsak metabolizması üzerine olumlu etkileri bulunduğunu ifade ederek, şunları söyledi:

Kalori miktarı az olduğu için diyetlerin baştacı

“Ağız, kalp sağlığı ve damar tıkanıklığına karşı ciddi yararlar sağlamaktadır. Kalori miktarı az olup, diyetlerde kullanılabilen meyveleri sodyum içermemektedir. A, C vitamini, potasyum, kalsiyum ve fosfor bakımından da zengindir. Ayrıca yaşlanmayı geciktirip, hafıza kayıplarını önlemede etkin role sahiptir. Sağlık açısından pek çok yararı olan meyveleri antioksidan madde içeriği en yüksek olan bahçe bitkisidir.”

Tatlılarda da kullanılan yaban mersini meyvelerinin şoklanarak veya konserve yapılarak depolanabildiklerini anlatan Ölmez, ayrıca kan şekerinin düşürücü etkisi ile kurutularak toz haline şeker hastaları için tatlandırıcı olarak kullanılabileceğini bildirdi.

Doç. Dr. Zafer Ölmez, dünyada sadece 245 bin ton civarında üretilebilen yaban mersininin çok yararlı ve karlı bir meyve türü olduğuna dikkati çekerek, dekara 1 tonun üzerinde meyve verebildiğini ve 35-40 yıl ekonomik olarak yetiştirilebildiğini söyledi.

AÇÜ Orman Fakültesi, Artvin Orman Bölge Müdürlüğü ile Tarım İl Müdürlüğünün desteklediği, “Artvin'de Yaban Mersini Yetiştiriciliği Eğitim Projesi” hazırlandığını ifade eden Ölmez, “Avrupa Birliği (AB) destekli bu eğitim projesinde, tarımsal üretim tekniklerinin ve becerilerinin geliştirilmesi aracılığıyla, bölgenin ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmayı amaçladık. Yörede yaşayan gelir düzeyi düşük 29'u kadın olmak üzere 85 köylüye, ekonomik değeri oldukça yüksek olan yaban mersini yetiştiriciliği, toprak, ekoloji ve fidan yetiştirme teknikleri konusunda eğitim verildi” dedi.

Doç. Dr. Ölmez, proje kapsamında yaban mersini yetiştiriciliği mesleğinin tanıtıldığını ve bu konuda gerekli bilgi ve beceriyi kazanmalarının sağlandığını belirterek, “Proje ile Türkiye'nin yaban mersini yetiştiriciliğine uygun doğal ortamlarından biri olan Artvin'in boş tarım alanlarının en iyi şekilde değerlendirilmesi amaçlandı. Bölgedeki sivil toplum kuruluşlarına proje üretimi konusunda örnek olunması, ormanlar üzerindeki baskının ve köyden kente göçün azalması yine projenin hedefleri arasında yer almaktadır” diye konuştu. Bahçe kurmak için gerekli olan fidanın pahalı olmasının, çiftçilerin bahçe kurmasını büyük ölçüde sınırlandırdığını vurgulayan Doç. Dr. Ölmez, şunları kaydetti:

“Bu nedenle ilgili kurumların bahçe kurmak isteyen çiftçilere destek sağlaması önemlidir. Ayrıca piyasadan kaynağı belli olmayan ve sertifikası bulunmayan fidanların satın alınıp kullanılmasının önüne geçilmelidir. Gelecekte kökeni belli olmayan bahçelerin kurulması nedeniyle elde edilen ürünlerin özellikle yurt dışına pazarlanmasında güçlükler çıkacaktır.”

03.01.2011