"En az 8 saat uyu. Günde yarım saat egzersiz yap. Gökkuşağı gibi beslen. Bir de güzel arkadaşlıklarla seni mutlu edebilecek sosyal bir çevre edin..."

Bunlar bizim değil, Amerikalı ünlü Bilimadamı Dr. Richard Passwater'ın uzun ve sağlıklı yaşam reçetesinin ilk 4 maddesi.

Dr. Passwater bir seminer için Türkiye'de. Hazır İstanbul'dayken de 94 yaşındaki Passwater belki bize uzun ve sağlıklı yaşamanın sırlarını verir dedik, kapısını çaldık.

Passwater'ın sağlıklı yaşam için ilk şartı, düzenli ve saatinde uyku:

"Günümüzde insanlar tercihlerini pek uykudan yana kullanmıyor ama hal böyle olunca alınması gereken tüm nutrişenler de bedene girmiş olmuyor. İnanın bana, sağlıklı bir yaşam için en az 8- 9 saat uyku gerekir. Günümüz insanları 5-6 saat arasında uyku tercih ediyor ama bu da daha sonra, beden ama en çok da zihin yorgunluğu ile kendini gösteren hastalıklara sebep oluyor. Nedir bu hastalıklar, kalp ve damar hastalıklarını tetikler az uyku. Dinlenmemiş bir bedende kalp krizi riski daha yüksek. "

Bir diğer önemli konu ise gökkuşağı gibi yemek. Yani Passwater'ın gökkuşağından kastı "rengi olan her meyve ve sebzenin sıklıkla tüketilmesi"

"Gökkuşağındaki renklerin hepsini tüketmeliyiz. Ne kadar renk varsa, hepsini. Portakaldan başlayın mesela, sonra havuç, bezelye, ısırgan otu, kayısı. Yiyebildiğiniz kadar çok çeşitli meyve ve sebze tüketin, biz buna 'gökkuşağı beslenmesi' diyoruz. Her farklı renkten sebze ve meyveyi hayatınıza sokmayı öğrenmelisiniz. Tek tip beslenme ve aşırı yeme alışkanlıklarını bir kenara bırakmalısınız. Sadece vücudun ihtiyaç duyduğu besinlere yönelin. "

Portakal, nar, kayısı, patates, ısırgan otu daha neler yok ki o "gökkuşağı" listesinde. Yani bir diğer deyişle a,b,c,d,e gerekli tüm vitaminler ve selenyum meyve ve sebzelerden giderilebilir.

Tabii bir de omega 3 var. Halk diliyle bilinen tabiri ile balık yağı. Dr. Passwater, "Mutlaka ama mutlaka haftada en az 2-3 kez tüketilmeli" diyor balık için:

"Mutlaka ama mutlaka haftada 2-3 kez balık tüketilmeli. Eğer balık savmiyorsanız günde mutlaka omega 3'le zenginleştirilmiş bir tablet balık yağı yutmalısınız. Aslında bizi daha sağlıklı yapması için neler tüketilmesi gerektiğini gayet iyi biliyoruz ama nedense bunu yaşamımıza bir türlü uyarlayamıyoruz. "

Gerekli görüldüğü takdirde balık yağı tabletlerine de başvurulmalı. Çünkü balık yağının faydaları saymakla bitmiyor! Kalp krizinden, adet sancılarına, tansiyondan, kolesterole balığın bin bir yararı var.

Omega-3 yağ asitleri gibi yararlı yağları içeren balıklar arasında ise orkinos, ton balığı, Mersin balığı, sardalye ve lüfer var.

Dr. Passwater, "Mutlaka ama mutlaka en az yarım saat hareket lazım" diyor uzun ve sağlıklı bir yaşam için. Kışın kapıya dayandığı şu günlerde sokağa çıkamaya üşenenlere ise bir önerisi var doktorun:

"Sağlığınız adına yaptığınız en ufak yatırımlar bile ilerleyen yaşlarınızda size artı olarak dönecektir. Hareket mesela. Zamanım yok demeyin, ya da çok pahalı bir spor kulübünün şık salonunda çalışmak zorunda değilsiniz. İş yerinizde oturduğunuz yerden kalkın, biraz hareket edin, yürüyüş yapın, sadece 10 dakikadan bahsediyorum, metrodan çıkarken yürüyen merdivenleri tercih etmeyin mesela. Bu hem bulunduğunuz ortamdan zihin olarak biraz uzaklaşmanızı hem de vücudunuzu çalıştırmanızı sağlar. Ev kadını mısınız, o zaman evde yaptığınız temizlik bile vücüdunuzu çalıştırmanız için bir fırsattır bu fırsatı değerlendirin. Bunlar küçük şeyler gibi görülebilir. Ama uzun ve sağlıklı bir yaşamın anahtarı bu saydıklarım, bunları akıldan çıkarmamak gerekir. "

Tabii bir de sosyal çevre ve iyi arkadaşlıklar var Dr. Passwater'ın uzun yaşam reçetesinde.

"100 yaşına gelenlerin yedikleri içtikleri birbirinden farklı olabilir ama hepsi hayatı seven insanlar" diyor Dr. Passwater ve eklliyor:

"Aile bağları iyi olan insanlar daha uzun süre yaşıyor. Aile hayatınız, iş hayatınız ve çevrenizdeki arkadaşlarınızla ilişkileriniz güzel olmadığı sürece uzun yaşama şansınız çok sınırlı. Kendinize amaçlar belirleyin ve onları gerçekleştirmek için uğraşın. Hayatı sevin."

08.10.2010